Dermatoloji

Uzm. Dr. Hasan HEMMATİ

Gebelik boyunca östrojen hormonu çok yüksek seviyelerde bulunur. Hamilelikteki cilt sorunlarının esas kaynağı budur. İkinci nedeni cildin gerilmesidir. Üçüncü etken artan ağırlıktır. Kilolar kılcal damarları etkiler, varislere hemoroidlere yol açar. Diğer bir sorun yine yeniden güneş etkilidir.

GEBELİK LEKELERİ
Bu lekeleri incelemeden önce hemen şunu söyleyebiliriz. Gebelik lekeleri için endişeye gerek yoktur. Lekelerin tümü doğumdan sonraki bir yıl içinde kaybolur. Yeter ki bunlara güneş lekeleri eklenmesin.

ARTAN RENK PİGMENTLERİ
Kadınlık hormonu fazla mesai yapıyor. Hamile kadınların büyük çoğunluğu belli bölgelerinde ciltlerinin karardığını fark ederler. Esmer tenli bayanlarda bu daha belirgin olur. Siyak renkteki bu cilt lekeleri en çok koltuk altlarında, meme başlarında ve genital organlarda ortaya çıkar. Ciltte daha önce bulunan cilt kontrasları da artar. Çiller ve benler daha belirgin hale gelir. Özellikle de et benleri.. Bu renk koyulaşması yükselen östrojen hormonu nedeniyle renk pigmentlerinin (melanosit) artması nedeniyle olur.

GEBELİK MASKESİ

Emin olun bu da geçer. Gebeliğin ikinci yarısına varıldığında bazı kadınların yüzünde maskeye benzeyen bir lekelenme görülür. Bu lekeler alın şakaklar ve yüzün ortasındadır. Görüntü yüzün sağında ve solunda aşağı yukarı simetrik belirgin sınırları olan bir renk koyulaşması olarak tarif edilebilir. Bu duruma hamilelik maskesi veya tıbbi adıyla melasma yahut kloasma denir. Bu şikayet hamile kadınları yarısından fazlasında görülür. Bu da büyük ihtimalle aşırı östrojen üretimine bağlı olarak oluşur. Gebelik lekeleri genellikle doğumdan sonraki bir yıl içinde kaybolur. Kaybolmayacak olursa doktor hidrokinon içeren bir krem kullanmasını tavsiye edebilir. Bazı doktorlar tretinan tedavisini önerirler. Meyve asitleri ve peeling uygulaması da başarılı sonuçlar verir.

GÜNEŞ ETKİLERİ
Gebelik boyunca ne güneş nede solaryum güneş ışığı tüm vücut lekelerini pakiştirir. Bu nedenle hamilelik boyunca cildin korunması hiç ihmal etmeden yüksek faktörlü güneşten koruyucu krem kullanılması gerekir. Hamilelik süresinde ne güneşlenme nede solaryum hiçbir şekilde tavsiye edilmez.

ÖDEM (VÜCUTTA ŞİŞKİNLİKLER)
Ödemli herhangibir böbrek veye kalp yetmezliğine işaret ettiği anlaşılırsa anne ve bebek açısından tehlikeli olabilir. Hamilelik boyunca doktor kilo alımını takip eder. Annenin doğuma kadar 12 kilo alması normaldir. Aşırı yemek, hareketsizlik, fazla kilo hamileliğin sıkıntılarını arttırır. Doğum güçleşir ve tekrar forma girmesi güç olur. Ancak ödem fazla kilolarla genişlemenin ve karın şişmesinin dışında bir durumdur. Birçok hasta yüzünde, ayak bileklerinde ayaklarında ve ellerinde şişlikler olduğunu fark eder. Bunlara parmağı ile bastğında beyaz bir iz kaldığını görür. Şişliğin ödem olduğu anlaşılır. Hamileliğin ilerleyen aylarında az veya çok herkeste ödem görülür. Bu kimi günler artar kimi zaman azalır. Biraz ayakta durunca veya akşamları çoğalabilirken sabah herşey normale dönmüş olabilir. Kalp veya böbrek rahatsızlığı olduğunda ise vücut daha fazla su toplar ve şişkinlik ciddi boyutlara ulaşır. En iyisi ödem başladığında doktora danışmaktır. Bu genelde olağandır. Ama altında yatan başka sorunlara karşı ihtiyatlı olmak yararlıdır. Ödemin herhangi bir böbrek veya kalp yetmezliğine işaret ettiği anlaşılırsa bu durum anne ve bebek açısından tehlikeli olabilir.

ÖDEM KONUSUNDA BASİT AMA ETKİLİ TAVSİYELER

• Yemek tabağınıza tuz ilave etmeyin. Genelde tükettiğiniz tuzu azaltın. Tuz suyu tutar ve daha çok ödem oluşmasına neden olur...
• Doktorunuzun önerdiği egzersizleri ihmal etmeyin. Egzersiz kan dolaşımını düzenler, sıvıların ayak bileklerinde ve ayaklarda birikmesini önler, karın kaslarını kuvvetlendirir ve doğumu kolaylaştırır...
• Ödem söktüren ilaçlar kullanmayın. Bu tür ilaçlar vücut sıvısının atılmasına yol açar ve bebek için tehlikeli olur...
• Gün içinde her oturduğunuzda ayaklarınızı biraz yükseğe kaldırıp uzatın. Gece yatarken ayaklarınızın altına yastık koyun. Bu tedbir ödemin çözülmesine yardımcı olur...

Emin olun gebelikteki ödemler doğumdan sonra kaybolur...

ÇATLAKLAR
Derideki çatlaklar başlangıçta pembe olur. Bu aşamada bir cilt doktoru tarafından bebeğe zarar vermeden tedavi edilebilir.
Çatlaklar oldukça yaygın bir sorundur. Neredeyse bütün gebelerde en azından karın bölgesinde çatlamalar görülür. Bunların tıbbi adı 'stria' dır. Nedeniyse gayet açıktır. Biraz kilo alındığında deri gerilir ve esner. Fazla kilo alındığında bu durum deriyi daha çok zorlar esneme yetersiz kalır. Gebelikte karın ve göğüsler çok büyüyünce gerilen deri çatlar. İlk belirtiler hamileliğin altıncı ve yedinci aylarında pembe eflatun arası bir renkte başlar. Giderek mor bir renk alır. En sonunda beyazlaşır. Bu aşamadan sonra genellikle kalıcı olur. Bazı kremler gebelik boyunca düzenli olarak kullanılırsa nispeten yararlı olur.
Hamile kadınlardaki çatlaklar henüz pembe veya mor renkteyken tedavi edilmeleri daha kolaydır. Bikinilere veda ettiren bu çatlakların tedavisi için birçok yöntem denense de henüz kesin bir çözüm bulunabilmiş değildir. Buna rağmen peeling ve mikrodermabratyon tedavileri birçok durumda yararlı olabilmektedir.

KAŞINTI
Sadece ilk gebeliğe özgü bir sıkıntıdır. Genellikle ilk gebeliğini yaşayan bazı anne adaylarında kaşıntılı kızarıklıklar görülür. Bunlar karın bölgesindeki izlerden başlar kalçalara ve kollara doğru yayılır. Doğumdan sonra birkaç hafta içinde anne emzirmeyle, bebekle lohusalıkla haşır neşir olur. Yeni duruma alışmaya çalışırken kaşıntılarında kendi kendine kaybolduğunu fark eder. İlginç olan bu tip sıkıntıların ikinci hamilelikte tekrarlanmamasıdır. Aşırı kilo alan gebelerde veya ikiz gebeliklerde bu tür kaşıntı ve kızarıklıklara çok daha sık rastlanır.

Sağlıkla kalın...